Vandaag Maandag 05 Oktober was de prijsuitreiking van de Leraar van het jaar competitie. Ondanks dat ik niet echt de intentie of verwachting had deze ludieke competitie te winnen was het al met al een hele leuke en leerzame ervaring. En eerlijk is eerlijk na al die moeite lijkt het je natuurlijk stiekem best leuk als je nog zou winnen ook! Maar de positieve energie en aandacht die dit event met zich meebrengt voor de immer ondergewaardeerde beroepsgroep is uiteraard het allerbelangrijkste. 

De verkiezingsshow werd in de Theaterschool aan de Pieter de Hoochweg gehouden. Precies om de hoek van mijn werkplek aan de Westzeedijk. Onder het genot van muziek, hapjes en drankjes vierden we in eerste instantie de internationale dag van de leraar. Mijn twee teamleaders Corbet en Van Veen en de collega's van der Klein en Toet zijn aanwezig, maar ook mijn familie en vooral mijn twee zoontjes, waarvan de oudste 4 is, maken hun aanwezigheid zoals altijd luid kenbaar. Ook ons sectorhoofd  Van Tricht en onze nieuwe voorzitter van het College van Bestuur Frits Gronsveld hadden graag aanwezig willen zijn ware er op dat moment niet één belangrijke vergadering. De P.R. van onze school is ook aanwezig en doet live via Twitter en Facebook verslag. Het leukst was natuurlijk dat de twee jongens die mij hadden genomineerd, Soufian en Jabran, waren gekomen.

Het event was gezellig met veel jonge en enthousiaste leerlingen die voor de uitreikingen van het Primaire Onderwijs kwamen. De live muziek was leuk gekozen en de facilitatie was prima. De voorzitter van de vakjury doet echter een niet zo'n samenhangend verhaal en lijkt meer oog te hebben voor een eigen agenda gericht op de wethouder. De omschrijvingen die werden gegeven gedurende de presentatie van de genomineerde MBO docenten herkende ik niet echt en ook de zogenaamde citaten uit de nominatie teksten leken wel zelf verzonnen. Erg duidelijk werd het keuzeproces er niet door en het is op basis daarvan onmogelijk te zeggen met welke criteria de keuze is gemaakt. Goed ingelichte bronnen (uit de eerste hand) hebben mij echter weten te vertellen dat ik in niet onbelangrijke mate de 'runner up' ben geworden vanwege mijn status als zij-instromer en nieuwkomer. Ondanks de bedenkelijke aard van deze consideratie kan ik niet anders dan dit als kennisgeving aannemen.    
 
Onderwijswethouder De Jonge speelt zijn rol en bekroont de avond met de feitelijke en feestelijke uitreikingen. De sfeer is goed en het idee om Rotterdamse leraren in het zonnetje te zetten meer dan welkom. Ik zou de wethouder dan ook graag willen oproepen dit evenement jaarlijks te herhalen. Nog een beetje slijpen aan het keuzeproces van de vakjury en misschien een iets minder dubieuze vakjuryvoorzitter.

Mr.S.

In de laatste ronde van de jaarlijkse competitie 'Leraar van het Jaar' moet ik voor een vakjury verschijnen. Twee vragen van de vakjury zijn me goed bijgebleven. De eerste was: "Hoe inspireer je jouw leerlingen?" en de tweede vraag was: "Wat wil je jouw Rotterdamse leerlingen vooral meegeven?"  

Bij de eerste vraag moest ik direct denken aan de bewuste afspraak die ik met mezelf maakte toen ik met lesgeven begon. In de rumoerige multi-culti urban stadsjungle van Rotterdam word je geconfronteerd met een massa aan verschillende bevolkingsgroepen met allemaal hun eigen sub-culturen. Als docent in deze stad vind ik dat je open moet staan naar iedereen en elke leerling in zijn of haar waarde moet kunnen laten. Dit vergt een bepaalde attitude waarin je jezelf als docent moet ontwapenen van alle vooroordelen. Wees op je hoede voor karikaturen en cliches. Trap niet in je eigen vooringenomenheid en toon echte interesse. Want zonder dat bouw je geen relatie op. En zonder relatie zal je geen gedrag kunnen beinvloeden.   

Je moet niet alleen kunnen kijken, je moet kunnen zien. Wat ik zie is dat er bij bepaalde minderheidsgroepen een ingebakken onzekerheid heerst. Dus mijn antwoord op de vraag wat ik mijn leerlingen het liefst wil meegeven is dat er in deze stad een realistisch toekomstperspectief voor iedereen is. Ik kom bij sommige leerlingen nog te vaak, te veel onzekerheid en faalangst tegen. Wantrouwen zelfs. Toen ik dit antwoord aan de vakjury gaf wilde ze toch wel verheldering over wat ik hier nu precies mee bedoelde. Dus greep ik terug naar een anekdote die ik in mijn rol als BPV-stagebegleider als concreet voorbeeld had meegemaakt.

Een stagiaire wordt in overtreffende trap geprezen door zijn bedrijfsstagebegeleider. Deze manager ken ik als een veeleisende professional en hoor tot mijn grote tevredenheid dat onze stagiaire in praktisch alle facetten indruk heeft gemaakt. Vakinhoudelijk, maar ook als teamlid en collega. "Eén van de beste stagiaires die jullie tot nu toe hebben gehad dus?" rond ik af, na een goed en gedetailleerd gesprek van zeker 30 minuten. De stagebegeleider van het leerbedrijf bevestigd en vertrekt weer naar zijn werkplek. Ik praat kortstondig na met de stagiaire als deze zich haast heimelijk naar mij toe buigt en mij iets toefluistert. "Meneer denkt u dat ik echt kans maak om hier te werken? Ze nemen jongens als ik toch nooit aan?" Ondanks alle lof kon deze Marokkaanse jongen blijkbaar niet geloven dat het over hem ging.  

Mr.S.

Een vakjury gaat dus bepalen wie er leraar van het jaar wordt. Wat ga je dan vertellen voor zo'n vakjury van wijze heren, dat is nog de vraag. Hoe leuk je lesgeven vind en hoe graag je het doet? Laat ik maar beginnen met te zeggen dat ik een zij-instromer ben. Zoals alle vakdocenten bij het STC komen we uit het maritieme en logistieke bedrijfsleven. Een lerarenopleiding Havenlogistiek bestaat namelijk niet. Een lerarenopleiding Nederlands, Engels, Duits, Economie of Wiskunde bestaat uiteraard wel. Maar de beroepsprofielen voor deze MBO opleidingen draaien toch in hoofdzaak om het vak Havenlogistiek en daarom heeft onze vakschool mensen uit het bedrijfsleven nodig die voor de klas willen staan.

Wat zijn bij ons de kwalificaties voor een docent? Ten eerste een behoorlijke staat van dienst in het desbetreffende vakgebied en bij voorkeur minimaal een HBO diploma. Er volgt een gesprek met het sectorhoofd (de directeur zeg maar) en een gesprek met het hoofd PZ (die iedere nieuwe werknemer van schoonmaakster tot docent i.i.g. die ene eerste keer persoonlijk spreekt). Vervolgens mag je na (voorlopige) indiensttreding lesgeven als je maar gelijktijdig in deeltijd (1 dag per week uitgeroosterd) met succes je pedagogisch/didactische certificaat haalt. (Ook wel BVE of PDG genoemd.) Om daarna in vast dienstverband te treden bij de school. Klinkt misschien logisch allemaal, maar uiteindelijk heb je als werkgever eigenlijk geen flauw idee of het werken in het onderwijs voor de zij-instromer wel is weggelegd.

Dat weet je als beginnend docent zelf en zeker als zij-instromer dus ook niet. Uitleggen wat lesgeven is is (bijna) hetzelfde als uitleggen hoe het is om te bevallen van een kind. Je moet het echt meemaken om het te begrijpen. En voor iemand die gewend is met "grote mensen" te werken is het geen onbeduidende omschakeling om opeens voor grote groepen kids te staan. 'Trial by fire' zeggen ze in het Engels. De ontgroening begint per direct, maar als je echter de donkere December maand door bent gekomen wacht je een periode van verlichting en mag je concluderen dat het onderwijs wellicht wel iets voor jou is. Althans, je hebt de eerste periodes overleefd! Al het pragmatisme daar gelaten zeggen deze smakelijke inzichten echter nog niets over de onderwijskundige aard van het vak. En dat is waar de vakjury op zit te wachten denk ik dan.

Dus als de vakjury naar mijn "visie op het Rotterdamse onderwijs" vraagt denk ik, met alle respect voor de collega's met andere netnummers, dat wij in 010 echt de allerbeste leerkrachten nodig hebben. Juist in het complexe krachtenveld van Rotterdam denk ik dat de kracht van het onderwijs ligt in de kwaliteiten van het leraren corps. Een onderwijskundige kracht gefundeerd op 3 peilers: de pedagogische, didactische en vakinhoudelijke hoofdkwaliteiten van de docent. Dit is ook een conclusie die ik al snel moest trekken toen ik in 2012 voor het eerst voor de klas ging staan. Mijn jarenlange ervaring als learning and development consultant en training manager in het bedrijfsleven en zelfs de duizenden professionals die ik over de jaren door heel Europa had getrained maakten van mij bij lange na nog geen volleerd leraar.  

​Ik heb wel heel veel geleerd in een soms duizelingwekkend steile leercurve en ik meen toch best een aantal onderwijskundige inzichten te hebben verworven. Daarvoor moet ik voornamelijk dank toekennen aan de onderwijsveteranen die ik in de eerste jaren als collega's mocht hebben. Mijn nominatie als leraar van het jaar zie ik dan ook als een ludiek gebaar naar mij persoonlijk, maar een gemeende uiting van respect naar de beroepsgroep.        

Mr.S.       

Notitie: PZ =  Personeels Zaken (Engels: HR / Human Resources) 
PDG/BVE = Pedagogisch Didactische Getuigschrift Beroepsonderwijs en Volwasseneneducatie

21 september 2015 krijg ik van Hedske het heugelijke bericht dat ik door ben naar de volgende ronde. Ik behoor tot de top drie docenten met de meeste stemmen. Hedske is de communicatie adviseur van de Gemeente Rotterdam, die medeverantwoordelijk is voor de organisatie van de Leraar van het Jaar competitie. 24 september stuurt Hedske nog een bericht. Ik moet 01 Oktober voor een vakjury verschijnen!

In de vakjury zit voormalig winnaar en "leraar met lef" Ralf Hillebrand, Piet Boekhout, directeur DNK en voormalig voorzitter College van Bestuur van het Albeda. En in eerste instantie ook Jan Kweekel, hoofd PZ en lid van het College van Bestuur van het STC. Jan wilde uiteraard graag een docent van zijn school zien winnen en trok zich dienovereenkomstig terug uit de vakjury. Voor hem kwam de onpartijdige Roeland Buijsse directeur van het Wellantcollege in de plaats.

Het blijkt de bedoeling dat ik op 01 Oktober een elevator pitch doe over mijn bescheiden onderwijskundige inzichten en dat de vakjury mij vervolgens onder vuur zal nemen over allerlei zaken van pedagogisch- en didactische aard. Ga er maar aanstaan. In de vorige edities van de Leraar van het Jaar competitie was er nog geen vakjury in het spel. Het lijkt de bedoeling dat met elk opeenvolgend succesvolle jaar er onder zachte druk van FOKOR en ter verdere professionalisering een onderdeel aan het proces wordt toegevoegd.

01 Oktober fiets ik vol goede moed kromgebogen over mijn stuur tegen de wind in van Delfshaven naar Crooswijk. Een kleine fietstocht van zo'n 15 minuten. In het monumentale pand van de Koningin Wilhelmina school aan de Crooswijksesingel is de stichting Kind & Onderwijs gevestigd. Kind & Onderwijs Rotterdam is de overkoepelende bovenschoolse organisatie waaraan een groot aantal Basisscholen met een Christelijke identiteit zijn verbonden. Hier zal ik door de vakjury onder handen genomen worden.

In de geimproviseerde wachtruimte voor de deelnemers worden we met een beker koffie hartelijk welkom geheten door twee dames van de Gemeente Rotterdam. Alle top drie kandidaten van de drie sectoren van de competitie (Basis, Voortgezet en MB-Onderwijs) verschijnen vandaag voor de respectievelijke vakjuries. Hier tussen de andere kandidaten begin ik dus wel degelijk zenuwachtig te worden. De spanning loopt gestaag op. Als mede-kandidaat Esther de ruimte met de vakjury verlaat en ik kennis met haar maak is het me wel duidelijk. Alle collega leerkrachten in de top drie zijn onwijs leuk.           

Esther heeft zich in samenwerking met haar leerlingen goed voorbereid en had zelfs een een powerpoint presentatie gemaakt. Esther is dressed to impress & colour coordinated met terugkerende roze elementen in haar outfit en haar. Esther is één van die unieke leerkrachten die je niet snel vergeet. Zo'n leerkracht die je lang na je schooltijd nog levendig voor de geest kan halen. Ik weet het nu wel zeker wie van ons dan ook de vakjury fase victorieus zal voltooien, het zal een onderwijzer met passie voor het vak zijn.

Dit maakt ook deze competitie in al haar semi-serieuze facetten mooi. De uiteindelijke onderwijs- en opvoedkundige meerwaarde voor de leerling is de leerkracht en het aandacht geven van deze onvolprezen beroepsgroep is altijd goed.       
​
Mr.S.

Notitie: FOKOR is de vereniging voor samenwerkende schoolbesturen voor primair en voortgezet onderwijs in Rotterdam.
STC is het Scheepvaart en Transport College. DNK is De Nieuwe Kans.